پوئزييا زحمت و ايلهامدير

منيم گنجليك، قوجاليق، خيانت و صداقت حاققينداكي شئريمده بئله ميصراعلار وار (من بو شئري اوچ ايل اوول يازميشام): گنجليك اؤزو گئدير،

قوجاليق اؤزو گلير.

 

نه اونو ساخلايا بيلديم،

نه بوندان قورونا بيليرم.

ايندي گنجليگي، كئچن ايللري، اونداكي واختي، سئوينجلري و كدرلري يادا سالماق ايسته‌ييرم. عومور تقويمي حاقيندا يازماق - كئچنلري خاتيرلاماق، يادا سالماق دئمكدير. يئنيدن بير داها گئري دؤنمه‌يه‌جك گونلره قاييديرام، دوشونجه‌لريمي، حيسسلريمي، اوميد و آرزولاريمي خاتيرلاييرام، بيلا واسيطه‌ حياتيم، ايشيم و طالعييمله باغلي اولان حادثه‌لري خاتيرلاييرام.

حيات قريبه شئيدير. اونون ائله صحيفه‌لري وار كي، آنلاماق، ايضاح ائتمك چتين، اونوتماق داها چتيندير. ائله صحيفه‌لر وار كي، آرادان اون ايللر كئچديگينه باخماياراق، قئيري-رئال گؤرونور، شفاف بير دومانا بورونور.

اولوب كئچن حادثه‌لري، اجتماعي و شخصي حيات فاكتلاريني ذهنيميزين آيناسيندا ديريلتديكجه، بيز اونلاري اساس اعتباريله، قئيري-ايختيياري اولاراق، بو گونون ايدراك طرزي و دونياگؤروشو پوزيسيياسيندان قييمتلنديريريك. بئله حاللاردا بو و ديگر فاكتلارين اؤز واختيندا قئيده آلينماسي چوخ كؤمك ائده بيلردي. بو فاكتلار يالنيز تفررواتي نظردن قاچيرماديقلارينا گؤره قييمتلي دئييل، اساساً، اونا گؤره موهوم اهميت كسب ائدير كي، او زامانكي منليگيميزي داها دوزگون عكس ائتديرمك قودرتينه ماليكدير. بورادا هر شئي، ائله بيل كي، قفلت يوخوسونا قرق اولوب، ايسته‌ديگي زامان اويانا بيلر، بوتون بكارتي ايله قارشييا چيخا بيلر، اؤتن ايللرين يوكوندن آزاد اولا بيلر. تأسفله دئمه‌لييم كي، منيم بئله قئيدلريم يوخدور، وارسا دا، چوخ آزدير. حيات تقويميني يازماق فيكرينه دوشدويون زامان بو كسيري داها كسكين حيسس ائديرسن. دئييلنه گؤره، من 1910-جو ايلده مايين 19-دا آنادان اولموشام.

دئييلنه گؤره دئييرم، چونكي بو تاريخ دوزگون اولمايا بيلر. آنادان اولدوغوم ايلي و گونو بابام اليازماسييلا قورآنين صحيفه‌لريندن بيرينده قئيد ائديبميش. قورآن رنگلي ناخيشلا بزه‌ديلميش نادير بير نوسخه ايميش. بابامي دفن ائدن زامان (منيم اوندا اوچ-دؤرد ياشيم اولاردي) قورآن يوخا چيخيب.

آنا بابام قاتي بير ديندار ايدي. او، ساوادلي ايميش، نظمي، خصوصيله، ديني مؤوضولاردا يازيلميش نظمي چوخ سئورميش. فيردووسيني، سديني، جاميني سئورميش، عمر خييامي اللهسيز حساب ائدرميش.

آتام ميرزه ايبراهيم كند ميرزه‌سي ايدي. "ميرزه" لقبي ده ائله بورادان گلير. آتام واختي ايله مشهور اولموش مممدخانوولار نسليندن ايدي. اونون اوشاقليق ايللري چوخ آغير شرايطده كئچيب. هله چوخ گنج ياشلاريندا ايكن آناسيز قالميش، اؤگئي آنانين بد خاصيتي اوجوندان آتام ايكي قارداشي ايله بيرليكده اؤز دوغما ائولريندن چيخيب گئتمه‌يه مجبور اولموش، موستقيل زحمت حياتينا باشلاميشدير. گنج ايبراهيم گوندوزلر اوخويارميش، آخشاملار سو داشييار، يوك داشييار، داها سونرالار، ساواد كسب ائتديكده، اؤزو و كيچيك قارداشي اوچون گونده‌ليك چؤرك پولونو هميئرليلري اوچون مكتوب، عريضه يازماقلا قازانارميش.

آتام، بئش ايلليك تحصيل آلديقدان سونرا گؤيچاي شهرينده قضا ناچالنيكي‌نين دفترخاناسيندا ترجومه‌چي و ديلمانج صيفتي ايله ايشله‌ميشدير. او، اؤز زمانه‌سي‌نين موترققي گؤروشلو بير آدامي اولوب. آذربايجاندا اؤز قيزيني دونيوي مكتبه قويموش ايلك آداملاردان بيري اولموشدور.

منيم باجيلاريم چادراسيز گزيرديلر. بو "قباهت" اوچون گؤيچايين مورتجئ آداملاري بيزيم عائله‌ميزه دينيندن دؤنموش، "بهايي" لقبي وئرميشديلر. منيم آنادان اولدوغوم گؤيچاي شهري آذربايجانين ان جاوان شهرلريندن بيريسيدير، اونون جمعيسي 100-120 ياشي اولار.

بيرينجي جاهان محاربه‌سينه قدر بورا اوجقار بير يئر ايميش، بير دنه ده اولسا، سنايئ موسسيسه‌سي يوخ ايميش.

گؤيچاي ساكيت بير قضا حياتي كئچيريردي. شهرده ايكي مسجيد وار ايدي؛ بيري شيعه مسجيدي، بيري سونني مسجيدي. شيعه مسجيدينده مقدس ايماملارا فاجعه‌لي و دهشتلي ماتم مراسيمي كئچيريليردي. ماته‌مين اونونجو گونو - آشورا گونو آداملار اؤزلرينه عذاب-ايشگنجه وئريرديلر. قتل گونو باش يارانلارين ايچريسينده اؤلنلر ده اولوردو. فاناتيك ديندار آداملار خنجر چيخاريب اؤز باشلارينا وورور، مقدس آداملارين شرفينه قانلاريني آخيديرديلار. من و ياشيدلاريم بئله تاماشالارين بيريني ده بوراخميرديق. بيز بوتون بو مراسيمين مقدسليگيني باشا دوشمكدن چوخ اوزاق ايديك. بيز اوشاقلار اوچون بو احوالاتلار بير آز قورخولو و عيني زاماندا، سون درجه‌ ماراقلي، بضا ده گولمه‌لي بير تاماشا ايدي: كيم ايسه قورخوب خنجري باشينا وورا بيلمير، كيمين ايسه آياغي بودرگيب ييخيلير. بير ده گؤرورسن چادرايا بورونموش قادينلار آراسيندا داوا قوپوردو. بونلار هاميسي كيچيك قضا شهرينده اوزانيب گئدن اؤلگون و جانسيخيجي حياتدان چوخ-چوخ ماراقلي ايدي.

آنام فضوليني، ناتواني و صابيري اوخوياردي. ياديمدادير، آخشام چاغلاري آنام بيزه - منه و دؤرد باجيما قملي شئرلر اوخوياردي.

-بونلار كيمين شئريدير - دئيه سوروشارديم.

-ننه‌نيزين اوزاق قوهومو و هميئرليسي خان قيزي ناتوانين.

آنام گؤزل شاعره و اجتماعي خاديم اولان ناتواندان دانيشار، قوربتده اؤلن فضولي‌نين قملي طالعييندن سؤز آچاردي. آنامين اوخودوغو شئرلرين چوخوسو هميشه‌ليك ياديمدا قالدي. آنامدان و ننمدن ائشيتديگيم ناغيللار و افسانه‌لر ده يادداشيمين آيناسيندان سيلينمه‌دي. ايندي يادداشيمين صحيفه‌لري واراقلانديقجا من بير داها اينانيرام كي، منيم كؤنلومه شئره اولان محبتيمين ايلك قيغيلجيملاريني آنام آتميشدير. آنام منده هم كلاسسيك پوئزييا خزينه‌سينه، هم ده خالق ياراديجيليغينا درين حؤرمت حيسسي تربييه ائتميشدير.

آلتي ياشيندا مكتبه گئتديم، اوخوماغي تئز اؤيرنديم. ان چوخ سئوديگيم مشغله بؤيوك شكافين رفلرينده سياهته چيخماق ايدي. بو رفلرده آذربايجان، روس و فارس ديللرينده كيتابلار وار ايدي. من ازبردن بير خئيلي شئر بيليرديم، لاكين اونلارين معناسيني سونرالار باشا دوشدوم. شئرين آهنگيني سئويرديم، آشيق دئييشمه‌لرينه قولاق آسماغي سئويرديم، ديني مراسيم تاماشالارينا باخماغي سئويرديم. بو مراسيملرده قملي مرسييه‌لر اوخونار، بضا ده قديم خالقلارين اوزاق اؤلكلرده آپارديغي قانلي ووروشمالار تصوير اولوناردي.

سونرا آغير تحصيل و ايش ايللري باشلادي. آتامين اؤلوموندن سونرا وضعيتي گئتديكجه چتينلشن بؤيوك عائله‌ميزه كؤمك ائتمه‌لي ايديم. اون دؤرد ياشيندان اوخوماغا داوام ائده‌رك، هم ده شهر كيتابخاناسيندا ايشله‌مه‌يه باشلاديم. بو ايش منه بؤيوك ذؤوق وئريردي، من كيتابلار آراسيندا - ناملوم قريبه بير عالم ايچريسينده ايديم.

 



  • [ 1 ]